به پرده بود جمال جمیل عزوجل

بخویش خواست کند جلوه یی به صبح ازل

چو خواست آنکه جمال جمیل بنماید

علی شد آینه، خیر الکلام قل و دل

من از مفصل این نکته مجملی گفتم

تو خود حدیث مفصل بخوان ازین مجمل

به چشم خودبین در آینه مشاهده کرد

بدید خود را بی ضدوند و شبه و بدل

مقدس ازلی از چه؟ از حدوث و نقوص

منزه ابدی از چه؟ از عیوب و علل

از آن مشاهده، مشهود گشت، عشق بدیع

مطول ست معانی، بیان آن اطول

چگونه عشقی، درنده ی تمام حجب

چگونه عشقی، سوزنده ی تمام ملل

به جستجوی محل، ساز بیقراری کرد

که تا قرار بگیرد، ولی ندید محل

یکی نبود که چون جان بگیردش به کنار

یکی نبود که چون جان، کشاندش به بغل

امانتی شد و از بهر امتحان شد عرض

ز شاهد ازلی، کردگار عزوجل

ز کاینات، ز عالم گرفته تا جاهل

ز ممکنات، ز اعلی گرفته تا اسفل

ز قدسیان سما تا به عرش و لوح و قلم

ز ساکنان زمین تا به برو بحر و جبل

بقدر همت خود هر یکی «بلی» گفتند

از آن متاع ربودند اگرچه یک خر دل

قبول کثرت و قلت مگر که باعث گشت

که مشتری شده مسعود و محس مانده زحل!

ولی تحمل مجموع آن نیارستند

از آنکه بار، گران بود و بردبار، کسل

چه بود؟ بار بلا بود و فقر بود و فنا

چه بود؟ بارعنا بود و رنج بود و علل

رسید غیرت و شد غیر سوز و میدانست

که امر او نپذیرد بغیر او فیصل

بمدعی نسزد عشق و ناپسند بود

چو نور مهر به خفاش و بوی گل به جعل

به این نمود، که بار تو نیست، لاتحمل

بآن سرود، که کار تو نیست لاتفعل

هنوز ناله ی واحسرتا بگوش رسد

بحار را ز تموج، جبال راز قلل

چو سر به جیب نمودند و سر برآوردند

همان کسان که بدیوانگی شدند مثل

برهنگان، که در آدابشان نه کذب و نه لاف

گرسنگان که در آئینشان نه غش و نه غل

بدرد مایل از آنسان که دیگران بدوا!

بزهر طالب از آنسان که دیگران به عسل!

چو دردمند بصحت، بانتظار بلا!

چو شیر خوار به پستان، باشتیاق اجل!

بآب تشنه و آبی ندیده جز خنجر

بشهد مایل و شهدی نخورده جز حنظل

نخورده آب، بخواهش مگر که از شمشیر

نکرده خواب براحت، مگر که در مقتل

عمل بشرط نمودند و بندگی کردند

بیافتند خدایی، ببین به حسن عمل

کجاست رفوف عشق ای عجب که در این سیر

براق عقل فرومانده همچو خربوحل

چوعشق خیمه زند عقل را چه جاه و خطر؟

چوباد روی کند پشه را چه قدرو محل؟

هلا، کنید ز رطل گران گرانبارش

که مست گشته و کف بر لب آوریده جمل

امل بیامد و روی از سخن بگرداندی

بیا که طول سخن به بود ز طول امل

جمال و آینه ی عشق و عاشقست یکی

بیان آن ز موحد بجو نه از احول

یکیست نقطه و در لوح، احسن التقویم

ازو بجلوه خطوط و نقوش این جدول

یکیست مشعل و در صحن این زجاجی کاخ

بهر طرف گذری می فروزد این مشعل

یکیست نور فروزان، ازوست هر قندیل

یکیست نار درخشان، ازوست هر منقل

یکیست اسم و به مجموع اولیا مشهود

یکیست وحی و به مجموع انبیا منزل

یکی نهال و ازو در میان هزار ثمر

یکی غزال و ازو در جهان هزار غزل

یکیست شخص و ملبس به صد هزار لباس

یکیست یار و محلی، بصد هزار حلل

همه در آینه ی مرتضی نموده جمال

تو رو در او کن وز آخر بجوی تا اول

جمال شاهد معنی چو جلوه ها بخشد

تو هم هر آینه، آیینه را نما صیقل

ورت بدیده سبل هست باز پرس سبیل

ز هادیان سبل، نی ز صاحبان سبل

بزن بدامن شوریدگان حق، دستی

که حل شود بتو هر مشکلی ست لاینحل

ز مکر، آینه مصقول و دیده نابیناست

از آن بپای شد این اختلاف و جنگ و جدل

وگرنه از چه طریق این نفاق پیمودند؟

گذاشتند امور خدای را مختل

زیاد بردند اسرار ایزد دادار

ز دست دادند احکام احمد مرسل

هم از حرم برمیدند با خیال کنشت

هم از صمد ببریدند با هوای جبل

از آن بلیه ببازار حق فتاد، شکست

وز آن نقیصه بارکان دین رسید، خلل

الا که راه درازست و غول ره، بسیار

بهوش تا نبرندت ز ره، به مکر و حیل

چو شیر شرزه درآید، چه جای تعریف ست

ز گرگ پیر و شغال ضعیف و روبه شل

زهی به منزلت از جمله کاینات اشرف

خهی به مرتبت از جمله ممکنات افضل

پس از خدای تو باشی اجل ممدوحان

بجاه و رتبه و عمان ز مادحان اقل

اگرچه نوش بود نیش اگر ترا ز یمین

وگرچه شهد بود زهر اگر ترا ز قبل

ولی عوام ز انصاف دور میدانند

که در ضلالت، انعامی اند بلهم اضل

تو محیی ازل و چاکر تو مستهلک

تو معطی ابد و مادح تو مستأصل

بخوان بدرگه خویشم که ناپسند بود

تو جایگه به نجف کرده من به چارمحل