سیمین ساق، بانک شعر پارسی

 
امیر معزی
سیمین ساق » امیر معزی » قصاید » شمارهٔ ۲۱۰

ای جهان را از قوام الدین مبارک یادگار

روز نو بر تو مبارک باد و جشن نو بهار

در چنین روزی سزد دست تو با جام شراب

در چنین جشنی سزد چشم تو بر روی نگار

ساعتی گویی به ساقی جام فرعونی بده

لحظه ای گویی به مطرب صوت موسیقی بیار

بوستان از ابر لؤلؤ بار و باد مشک بیز

کرد پر مشک آستین وکرد بر لولوکنار

تاکند در جشن نوروز از کنار و آستین

مشک ناب و لؤلؤ مکنون بدین مجلس نثار

نرگس آنگه جام زرین بر کف سیمین نهاد

تا خورد یاد تو اندر پیش تخت شهریار

گر بنفشه سوگ خصم تو نخواهد داشتن

از چه معنی در لباس نیلگون شد سوگوار

از پی صید غلامانت کنون بر دشت وکوه

باشد از مرغان و نخجیران قطار اندر قطار

فاخته بر سر و بن هر شب دعاگوید تورا

وافرین گوید تو را هر روز قمری بر چنار

هر زمان از پَرِّ رنگین پیش تو طاوس نر

چتر بو قلمون نماید پر کواکب جویبار

او نه آگاه است کز بهر تو گر سازند چتر

ماه زیبد چتر تو عَیوق زیبد چتر دار

گر به هفت اختر نماید دولت تو جای خویش

فخر او جویند وز هفت آسمان دارند عار

گر نیی بر چرخ و هستی بر زمین نشگفت از آنک

باشد اندر قعر د ریا جای دُرّ ِشاهوار

اشتقاق کنیت و نامت ز فتح است و ظفر

لاجرم عمر تو بر فتح و ظفر دارد مدار

گر نظام الدین و فخرالملک خوانندت سزاست

کز هنر هستی نظام الملک را فخر تبار

خواستار شغل شاهان نیستی لیکن تو را

از پی امن جهان هستند شاهان خواستار

آمد از غزنین و بغداد اندرین مجلس گواه

کز قوام الدین تویی ملک جهان را یادگار

بهره ور ما نی از آن مرکب که اندر باغ ملک

سی و شش سال است تا هستی بر آن مرکب سوار

گر ز عدل کار فرمایی جهان را چاره نیست

کار د ر دست تو نیکوتر که هستی مرد کار

جغد نتواند نمودن صنعتِ بازِ سفید

غرم نتواند گرفتن جای شیر مرغزار

کلی و جزوی همی سرمایه باید چند چیز

تا به استحقاق شغلی بر کسی گیرد قرار

بخت باید بی زوال و عقل باید بی مجاز

جاه باید بی قیاس و مال باید بی شمار

تا نباشد بخت دل در بر نباشد شادمان

تا نباشد عقل جان در تن نباشد شادْخوار

تا نباشد جاه در دلها کجا باشد شکوه

تا نباشد ما ل دلها چون توان کردن شکار

هست کلی بخت و عقل و هست جزوی جاه و مال

فخر مردم زین چهارست و تو داری هر چهار

در جوانمردان بسی بودند با شمشیر و تیر

« لا فتی الّا علی لا سیف الّا ذوا لفقار»

دیگران کوشند تا بر دشمنان توزند کین

تو نکوشی زانکه داری نایبی چون روزگار

آید از صبر و سکون و از وقار و حلم تو

خلق گیتی را شگفتی و تعجب چند بار

چون نگه کردند عجز خصم و اعجاز تو بود

اندر آن صبر و سکون گر بود حیف و بردبار

هرکه یک جام شراب از کین تو برکف نهد

زود گردد مست لیکن دیر گردد در خمار

تخم کین کشتند و تیر دشمنی انداختند

هست گفتی با تو هر یک را مصاف و کارزار

تیرشان نامَد صواب و تخمشان نامد ببر

عمرشان زیر و زبر شد خان و ما نشان تیر و تار

گر هنرمندان بسی هستند باتدبیر و رای

نیست کس را این خداوندی و جاه و اقتدار

جمله بگذشتند و گیتی را به تو بگذاشتند

تو زگیتی مگذر وگیتی به شادی میگذار

دو ملک یزدان موکل کرد بر هر آدمی

هر زمان گویند هر یک بر یمین و بر یسار

ای حسود فخر ملک ا لاحتراز الاحتراز

وی عدوی فخر ملک الاعتبار الا عتبار

گردتو باری حصاری ساخته است ازحفظ خویش

باره و دیوار او چون قطب گردون استوار

کس نیاردگشت گرد باره و دیوار آن

هر کجا باری بود باقی چنین باشد حصار

انتظار و مهلت از مقصود تو دورست از آنک

چرخ با تو یکدل است و بخت با تو سازگار

چرخ نگذارد که در مقصود تو مهلت رود

بخت نپسندد که باشی مدتی در انتظار

گر ز بهر لذت دنیا شوی رامش فزای

گر ز بهر نعمت عقبی شوی پرهیزکار

گر گماری لشکری بر کوهسار از جود خویش

ابر نتواند که از صحرا برانگیزد غبار

زانکه توقیع تو هست از دُرِّ مکنون پاکتر

از سر کلک تو رشک آید صدف را در بحار

تیغ گوهردار تو بی جنگ دارد فعل شیر

کلک عنبر بار تو بی زهر دارد شکل مار

خیر یزدان سنگ و آهن را ز حرمت نار داد

تا میان سنگ و آهن نور پیدا شد ز نار

وز پی آرایش بزم تو اندر کان خویش

منعقد گشتند سیم نقره وَ زرِّ عیار

ور برآرند از پی کین تو خصمان تو سر

شیر و مار تو در آرند از سر خصمان دمار

ای چو نور شمس تابان نور تو قایم به ذات

وز تو چون نور قمر جاه خلایق مستعار

اختیار خلق گیتی خدمت درگاه توست

زان که خالق را تویی از خلق گیتی اختیار

با چو تو صدری که از خلق اختیار خالقی

حال من بنده چرا باید به ضعف و اضطر ار

چون به نور حشمت توست این دیار افروخته

زشت باشد جای دیگر رحلت من زین دیار

چند ره گفتی که کار او بباید ساختن

تا بود د ر مجلس ما روز و شب خدمتگزار

چون به هشیاری نگفتی آنچه گفتی در سراب

با خرد گفتم کلامُ اللیلِ یَمْحُوهُ النّهار

بنگر این ریحان که از نعت تو دارد رنگ و بوی

بنگر این دیبا که از وصف تو دارد پود و تار

مدحهای خویش بین چون کودکان جلوگی

در لباس قیمتی در یاره و در گوشوار

هر یکی را همت تو داده کابین گزاف

گاه د ر جشن خزان و گاه در جشن بهار

یک هزار است آن و گر تاخیر باشد در اجل

تا نه بس مدت به اقبال تو باشد صد هزار

تا چو آید آفتاب از حوت در برج حمل

روی در کاهش نهد لیل و بیفزاید نهار

چون نهار اندر زیادت باد بخت عمر تو

بخت عمر دشمنت چون لیل باد اندر بهار

دولت اندر هر مکانی همنشینت باد و جفت

ایزد اندر هر مقامی رهنمایت باد و یار

افتخار عالم از اسحاقیان تا نفخ صور

وز تو تا روز شمار اسحاقیان را افتخار

در دلت نور نشاط و بر سرت تاج شرف

در برت ماه طراز و بر کفت جام عُقار

جشن نوروزت همایون بخت پیروزت ندیم

خوشتر امروزت زدی و بهتر امسالت ز پار

تازه ها

  • تک بیت قصبهای زربفت و خزهای نرم از نظامی گنجوی
  • تک بیت هم صحبتان به بازی شطرنج سرخوشند از بیدل دهلوی
  • تک بیت همه از خاطرم گریخته اند از ملک الشعرای بهار
  • تک بیت ندیدند با چرخ گردان نبرد از فردوسی
  • تک بیت تحقیق را به ما و من افتاده اختلاف از بیدل دهلوی
  • تک بیت بر من از لطف آفرین ها گفت از ملک الشعرای بهار
  • تک بیت نیست صادق دشت پیمای طلب را تشنگی از صائب تبریزی
  • تک بیت عیب پوشند و در هنر نگرند از جامی
  • تک بیت پیش آن کس کز دل گرم است در آتش مدام از صائب تبریزی
  • تک بیت در سیاست موافقش دیدم از ملک الشعرای بهار

    • تعداد ابیات منتشر شده : 510165