بر دلم صدهزار نیشترست
بلکه از صدهزار بیشترست
شرح یک ماجرا ز دردسرم
موجب صدهزار درد سرست
پیکرم آنچنان شدست ضعیف
که نهان همچو روح از نظرست
زین سبب درکفم ز غایت ضعف
خشک چوبی به گاه پویه درست
لاجرم گاه پویه پندارند
که عصایی به سحر ره سپرست
گر هلال این چنین ضعیف شود
عاطل از سیر و جنبش و اثرست
کوه اگر بیند اینچنین آسیب
لرزه اش تا به حشر در کمرست
پیش اشک دو چشم خونبارم
قلزم اندر شمارهٔ شمرست
قامتم خم شدست همچو کمان
لیک در پیش تیر غم سپرست
تن افسرده ام ز غایت ضعف
چون یکی چوب خشک بی ثمرست
موی از تاب تب بر اندامم
بتر از نیش ناچخ و تبرست
در و بام سرایم از شیشه
راست گویی دکان شیشه گرست
همه لبریز از آن قبیل عرق
کش به چارم مزاج سرد و ترست
آه از آن شیشه ای که چون کژدم
هیأتش دل شکاف زهره درست
لاطئی هست کاب شهوت آن
رافع رنج و دافع خطرست
دوستانم زنند دست به دست
که فلان ای دریغ محتضرست
آنچنان لاغرم که پنداری
پوستم زیر و استخوان زبرست
لاجرم هرکه مر مرا بیند
فاش گوید که این چه جانورست
حجرهٔ من زمین یونانست
بس که در وی حکیم چاره گرست
دهنم از حرارت صفرا
از عفونت چوکام شیر نرست
لرز لرزان تنم ز شدت ضعف
چون دل خصم صدر نامورست
حاجی آقاسی آن جهان جلال
که جهانش به چشم مختصرست
آنکه رایش مدبر فلکست
وآنکه قدرش مربی قدرست
آنکه از مهر و کین او زاید
هرچه اندر زمانه خیر و شرست
جنبش خامه اش چو گردش چرخ
پایمرد صدور نفع و ضرست
لیک سیرش خلاف سیر سپهر
دوست را نفع و خصم را ضررست
طبع او بحر و گفت او گوهر
دست او ابر و جود او مطرست
آنچه ز آثار خلق نیک در اوست
از گمان و قیاس و وهم برست
ملکی هست در لباس بشر
کاین خلایق نه لایق بشرست
اگر از خود بُدی فروغ قمر
گفتمی کاو برای و رو قمر ست
روی او نیست آفتاب سپهر
لیک چون آفتاب مشتهرست
خامهٔ او چو خام خسرو عهد
مادر فتح و دایهٔ ظفرست
با عتابش که هست مایهٔ مرگ
خون و جان جهانیان هدرست
دل و دستش به گاه جود وکرم
غارت گنج و آفت گهرست
چون غزالی رمیده از صیاد
حزم او پیش بین و پس نگرست
لطف او روح بخش و روح افزا
قهر او جان ستان و جان شکرست
ای بهشت جهانیان که جحیم
زاتش سطوت تو یک شررست
هر سخن کز لبت برون آید
خوشتر از آب چشمهٔ خضرست
جامهٔ شوکت و جلالت را
دیبهٔ نه سپهر آسترست
نوش درکام دشمنت نیش است
زهر درکام دوستت شیرست
صاحبا بندهٔ تو قاآنی
که خداوند دانش و هنرست
گله ها دارد از تغافل تو
لیک دلش از زبانش بی خبرست
هیچ گفتی کهینه چاکر من
مدتی شدکه غایب از نظرست
هیچ گفتی که درکدام محل
به کدامین سراچه اش مقرست
جد پاک تو مصطفی که بقدر
ذاتش از هرچه جز خدای برست
به سرای فلان یهود شتافت
دید چون خسته حال و خون جگرست
زادگان را مگر نه درگیتی
شیوهٔ جد و عادت پدرست
دوش گفتم که پاکشم چندی
ز آستانت که از سپهر برست
بازگفتم که بنده در همه حال
از تولای خواجه ناگزرست
سایه جز پیروی گزیرش نیست
هرکجا کافتاب درگذرست
زبر و زیر زیر فرمانت
تا زمین زیر و آسمان زبرست
