سیمین ساق، بانک شعر پارسی

 
جامی
سیمین ساق » جامی » دفتر دوم » بخش ۸ - حکایت

داشت شاهی بر انس و جان غالب

دختری بلکه اختری ثاقب

از قضا روزی آن یگانه عصر

سر فرو کرد از کرانه قصر

حبشی زاده ای بدید از دور

دلربا همچو خال چهره حور

قامت آن سیاه چرده روان

چون الف کرد منزلش در جان

با سواد رخ و جبین و عذار

ساخت جا در دلش سویداوار

ماندش آن صورت پسندیده

چون سیاهی دیده در دیده

گر چه او بد سمر به ماه وشی

سوخت جانش به داغ آن حبشی

عجب افسانه ای و خوش لاغی

که زند بر تذرو ره زاغی

لیکن اینها ز عشق نیست شگفت

خود چه گل کان ز باغ او نشگفت

عشق در بند حسن و احسان است

عشق بنده ست و حسن سلطان است

هر کجا حسن می نماید روی

می نهد سر به سجده عشق آن سوی

حسن بود آنکه در لباس ایاز

خواند محمود را به کوی نیاز

حسن بود آن به کسوت لیلی

قیس را داده سوی خود میلی

حسن بود آن ز صورت عذار

عذر وامق نهاده بر صحرا

حسن بود آن کزان سیاه نمود

که ازان ماه صبر و دین بربود

صبر و دین چیست آن ستوده غلام

برد ازان ماه هر چه داشت تمام

هر چه از جنس هستی اش در دست

دید برد و به جای آن بنشست

یکسر از رنج خویشتن برهید

غیر معشوق خویش هیچ ندید

حبذا عاشقی که رست از خویش

هر چه جز دوست برگرفت از پیش

یکدل و یک جهت شد و یکروی

روی همت بتافت از همه سوی

دوست دانست و دوست دید و شنید

هر چه جز دوست دید ازان ببرید

دختر القصه ماند بی خور و خواب

دل پر آتش ز عشق و دیده پر آب

لب فرو بست از پرستاران

مهر بگسست از وفاداران

پشت بر بزم و عیش و شادی کرد

رو به دیوار نامرادی کرد

همه حیران کار او ماندند

سخن از کار و بار او راندند

آن یکی گفت راه او زد دیو

ساخت دیوانه اش به حیله و ریو

وان دگر گفت با پری شد یار

کارش از یاری پری شد زار

وان دگر گفت خوبیی به تمام

داشت، چشمش رسید از ایام

وان دگر گفت هیچ از اینها نیست

آفتش غیر عشق و سودا نیست

دلبری دیده دل به او داده

وز غمش در کشاکش افتاده

بود با او همیشه یک دایه

از فسون و فسانه پر مایه

گنده پیری که تا جوان بوده

هدف تیر این و آن بوده

زده بعد از جوانی گذران

دست در کارسازی دگران

چون لبش در فسون بجنبیدی

بر خود افسونگران بلرزیدی

ور زبان در فسانه بگشادی

مالش صد فسانه خوان دادی

گر چه از بهر سبحه داشت به فن

مهره ای چند کرده در گردن

بود چون سبحه اش به زخم درشت

خرد به مهره های گردن و پشت

ور چه می کرد نفس حیله گرش

وصله وصله مرقعی به برش

بود اولی ز دهر خونخواره

چون مرقع تنش به صد پاره

دایه چون حال دختر آنسان دید

بر وی آن درد و رنج نپسندید

پیش دختر نشست کای فرزند

که بود با تو روح را پیوند

حق چو نشو و نمای سرو تو جست

بر کنار منش نشاند نخست

لب تو کاینچنین شکر شکن است

پرورش یافته ز شیر من است

ابرویت را به وسمه پیوسته

نقش نو کلک صنع من بسته

تا نکردم به سرمه دست دراز

بود چشمت تهی ز سرمه ناز

بود روشن رخت چو صبح دوم

در شب تار موی مشکین گم

تا نبستم نغوله موی تو را

کس ندید آشکار روی تو را

هر شب از بهر خواب تا به سحر

از حریرت فکنده ام بستر

چون شده سیر نرگس تو ز خواب

گل روی تو شسته ام به گلاب

حق خدمت بسی گزارده شد

تا هلال تو ماه چارده شد

بار دیگر مکن ز رنج و ملال

بدل این ماه چارده به هلال

محنت روزگار نابرده

گل رویت چراست پژمرده

بود مقصود دل ز قد تو راست

این زمان قد تو خمیده چراست

دیده عمری به روی تو خوش زیست

این چنین زلف تو مشوش چیست

حال خود بازگو چه حال است این

اثر خواب یا خیال است این

یا به بیداریت کسی زد راه

وز تو بربود صبر و دل ناگاه

مهر خاموشی از لبت بگشای

سوی آن رهزنم رهی بنمای

گر بود همچو مه بر اوج بلند

آرم او را فرو به خم کمند

ور چو ماهی بود به بحر درون

کنم او را به مکر و حیله برون

چون فسون و فریب بندم کار

خواهد از کار من فلک زنهار

گر بود زاهدی به خود مغرور

یا حکیمی ز خود پرستی دور

آن به زهد از فسون من نرهد

وین به جهد از فریب من نجهد

دختر از دایه آن فسون چو شنید

بهتر از راست هیچ چاره ندید

نام و ناموس را به گوشه نهاد

پرده از روی کار خود بگشاد

حال خود آنچنان که واقع بود

بی تکلف به دایه باز نمود

دایه گفتا کفایت این کار

بکنم دل ز غصه فارغ دار

بنهم در کنار کام تو را

دور دارم ز عار نام تو را

این سخن عرضه کرد بی کم و کاست

بهر موعود خویشتن برخاست

سینه سوزان ز داغ آن حبشی

کرد هر جا سراغ آن حبشی

عاقبت یافت منزل او را

دید موزون شمایل او را

کرد با او به دوستی پیوند

شد یکی مادر و دگر فرزند

خانه خویشتن نشانش داد

راه آمد شدن بر او بگشاد

هیچ شامی نبودی و سحری

که نکردی به سوی او گذری

یک شب او را به پیش خویش نشاند

بر وی از بهر خواب افسون خواند

آنچنان خفت بر سر بستر

که نماندش ز حال خویش خبر

گر به دندان کسی لبش کندی

چین در ابروی خود نیفکندی

ور دو صد نیش، پای کرده دراز

نکشیدی به جانب خود باز

خواب او را چو دایه دید گران

بست در پشت خادمیش روان

برد چون تنگ مشک یا عنبر

یکسر او را به خانه دختر

نیکبختا کسی که رفت به خواب

چشم حس بست ازین جهان خراب

جذب معشوق گشت حامل او

برد تا پیشگاه محمل او

شبروان رنج بین و محنت کش

واو به صدر وصال خرم و خوش

تازه ها

  • تک بیت قصبهای زربفت و خزهای نرم از نظامی گنجوی
  • تک بیت هم صحبتان به بازی شطرنج سرخوشند از بیدل دهلوی
  • تک بیت همه از خاطرم گریخته اند از ملک الشعرای بهار
  • تک بیت ندیدند با چرخ گردان نبرد از فردوسی
  • تک بیت تحقیق را به ما و من افتاده اختلاف از بیدل دهلوی
  • تک بیت بر من از لطف آفرین ها گفت از ملک الشعرای بهار
  • تک بیت نیست صادق دشت پیمای طلب را تشنگی از صائب تبریزی
  • تک بیت عیب پوشند و در هنر نگرند از جامی
  • تک بیت پیش آن کس کز دل گرم است در آتش مدام از صائب تبریزی
  • تک بیت در سیاست موافقش دیدم از ملک الشعرای بهار

    • تعداد ابیات منتشر شده : 510165