سیمین ساق، بانک شعر پارسی

 
کمال الدین اسماعیل
سیمین ساق » کمال الدین اسماعیل » قصاید » شمارهٔ ۱۴۹ - ایضاً له یمدح الصّاحب تاج الدّین شرف الملک علی بن کریم الشرق

جهان شداز نفحات نسیم،مشک افشان

چنانکه ازدم مجمرغلالۀ جانان

گشاد ماشطۀ صنع روی بند عدم

بدست لطف زرخسارخیّرات حسان

سر از دریچۀ هستی همی کند بیرون

هرآن لطیفه که بد در مشیمۀ امکان

چولاله خیمه بصحرا زن ار دلی داری

که دل همی بگشایدهوای لاله ستان

بصحن باغ بجز زی رسروبن منشین

بنزد خویش بجز یار سرو قدمنشان

ز روزگارکناری اگرهمی طلبی

که رسته باشی ازموج لجّۀ حدثان

کنارآب وکنار بتان ز دست مده

وزین کنارهمی روبدان کنارجهان

مپیچ درخود وچون غنچه تنک دل منشین

چوگل زپوست برون آی خرّم وخندان

برو به بین که چه زیبا کشیددست بهار

زگونه گونه دراطراف باغ شادروان

گهی ز دست نسیمست آب در زنجیر

گهی زشکل حبابست باد در زندان

عقود شبنم بربرگ لاله پنداری

نگار من لب خود را گرفت بر دندان

ز زحمت نم باران وجنبش دم باد

اساس گنبدگل زود می شود ویران

لبالبست زخون جگر دل لاله

زبس که بلبل بیچاره می کندافغان

درازکردزبان سوسن وبجای خودست

بودهرآینه آزاده را دراز زبان

چنان نمود مراغنچه های نیم شکفت

که بوته های زراندرمیان آتشدان

فقاع کوزۀ مشکین دمست غنچۀ گل

که بهرنرگس مخمور بست بستانبان

بهردوگام صبا دم زندسه جای وهنوز

زناتوانی بروی همی فتدخفقان

چنانک برسپر خیزران پشیزۀ سیم

حباب ودایرۀ آب وقطرۀ باران

لباس گل راصددامنست وجیب یکی

مگرکه کسوت حورست وحلّۀ رضوان

نهادغنچۀ مستور ونرگس مخمور

بچشم فکرت می بینم ازقیاس وگمان

یکی گشاده چومعشوق شوخ،چشم طمع

یکی چوعاشق بی سیم،تنگ بسته دهان

ز تنگ حوصله یی دان نشاط غنچه بدین

که چندخرده زرش تعبیه است درخلقان

زبیم حودخداوند خواجه پنداری

همی کندزر خود را بپوست درپنهان

پناه وپشت امم قهرمان تیغ وقلم

جهان لطف وکرم خواجۀ زمین وزمان

ملک صفت،شرف الملک،تاج ملّت ودی

نظام سلک ممالک،وزیر شاه نشان

درمدینۀ دانش علی که تعبیه کرد

خدای درقلم اوکلید امن وامان

کریم شرق،چه گفتم؟کریم هفت اقلیم

که درجهان کرم زوهمی دهند نشان

به سنگ حلم وترازوی عدل دولت او

چنانک زرّ زده راست کرد،کارجهان

زبیم کفش رهاک رد ظلم شهر آشوب

کلاه گوشۀ انصاف او چودید عیان

گناه را کرم او به از هزار شفیع

امید را قلم اوبه ازهزار ضمان

بفتوی قلمش خون لعل گشت مباح

به مذهب کرمش سودمال هست زیان

زبس که مایۀ کانها ببادداد کفش

بدان رسیدکه گویند، بودروزی کان

سرملوک جهان راشرف ازین تاجست

که گشت دست وزارت ازوبلند مکان

بعهدها وزرا بوده اند دست نشین

ولیک تاج بحق برسرآمدازهمگان

زهی شکسته خطت، پشت زلف مهرویان

زهی ببرده لبت،آب چشمۀ حیوان

بلطف وعنف تویی خصم بندوقلعه گشای

بکلک وتیغ تویی تاج بخش وملک ستان

حریم جاه ترا،آفتاب درسایه

نفاذ امر ترا، روزگار در فرمان

زنندسنگ وقارت بسربر، آنکس را

که بردباری نسبت کندبکوه گران

لطایف کرمت در مزاج اهل هنر

همان کند که نم اندر معاطف اغصان

تواضعی است ترا، لا اله الّا الله

درین بلندی رتبت که کس ندید چنان

من آفتاب ندیدم که همچوسایه کند

بخوش حریفی ذرّات خاک را مهمان

بخادمی تو برخاست چرخ ازرق پوش

چو رای پیر ترا شدمرید بخت جوان

چنانک باد بشیر علم کند بازی

وشاق خیل توب ازی کند بشیرژیان

سنان نیزه نه مردزبان خامۀ تست

بطیره سر ز چه برمیزند بسنگ فسان

نشست آب ز رشک لطافتت درخاک

چنانکه باد بر آتش زنعل آن یکران

تکاوری که بیک حمله زیرپای آرد

گر از درازی اومید باشدش میدان

زعزم تیرتو نعلش درآتش است مگر

که خودسکون نشناسد چوعادت دوران

زمین نورد،چوشوق وفراخ روچو هوس

سبک گذر،چوجوانی وقیمتی چوروان

تناورست چوکوه وتکاورست چوباد

شناوراست چوماهی وهمچوقطره دوان

چوسرعت حرکات زبان زحرف بحرف

کند ز شرق بغرب انتقال در جولان

ضمیرعزم تو درگوش حسّ او گوید

اشارتی که به پهلوی او کند خم ران

بگاه همرهیش پای آب آبله شد

حباب نام نهادند بروی اهل بیان

سمش صلابت سندان نمود واین عجبست

که گاه پویۀ او باد می برد سندان

سپهر،مایۀ سرعت برشوه می دهدش

که گاه عزم تو با اوشود شریک عنان

چوسایه بر زبر آب بگذرد چابک

چوآفتاب بدیوار بر شود آسان

رسد بهرچه بودجانور چوروزی،لیک

دراوکسی نرسد همچوآرزوی جهان

سوی فراز زپستی چنان کندحرکت

که برمعارج افلاک فکرت انسان

سوی نشیب ز بالا بدان خوشی آید

که کار صاحب عادل،زگنبد گردان

زهی مبادی خشم تو مقطع آجال

زهی مساحت کلک تومنبع احسان

غباردرگه تو رفته آفتاب بچشم

هوای خدمت توصبحدم خریده بجان

گرفت عدل تودرخام دست وقبضۀ تیغ

فکندهیبت توعقده برزبان سنان

هنرچو هاء هنرهردوچشم برتونهاد

کرم چومیم کرم بردرت ببست میان

کسیکه بودچوزه تنگ عیش وگوشه نشین

بدست کردزجودتوخانه هاچو کمان

ز بخشش توسراپای درگهرغرقست

چوتیغ هرکه بمدح توتیز کردزبان

رود چوقوس قزح درلباس گوناگون

هرآنکه آمد،چون صبح نزدتو عریان

ز دولت توبمن میرسد عطای هنیّ

ندیده ذلّ سؤال و گرانی در بان

جهان پناها گفتم بفرّ مدحت تو

قصیده یی که نظیرش بسالها نتوان

ز رشک لفظ ومعانیّ او شود هردم

کنار بحر پرازاشک لؤلؤ و مرجان

سخن ستایش خود خود کند،ازو بشنو

که لافها که من ازخود زنم بود هذیان

روابود که بعهد تو با چنین هنری

سگان زنعمت تو نان خورند ومن غم نان

چو طوطیان را وردست سورة الاخلاص

مرا تو طوطی واخلاص وردمن می دان

بپای مدح رهی برجناب تو نرسد

مگر بقوت پرّ دعاکندطیران

هزار سال ونباشد هزار سال بسی

بحکم کام دل وکارمملکت میران

تازه ها

  • تک بیت قصبهای زربفت و خزهای نرم از نظامی گنجوی
  • تک بیت هم صحبتان به بازی شطرنج سرخوشند از بیدل دهلوی
  • تک بیت همه از خاطرم گریخته اند از ملک الشعرای بهار
  • تک بیت ندیدند با چرخ گردان نبرد از فردوسی
  • تک بیت تحقیق را به ما و من افتاده اختلاف از بیدل دهلوی
  • تک بیت بر من از لطف آفرین ها گفت از ملک الشعرای بهار
  • تک بیت نیست صادق دشت پیمای طلب را تشنگی از صائب تبریزی
  • تک بیت عیب پوشند و در هنر نگرند از جامی
  • تک بیت پیش آن کس کز دل گرم است در آتش مدام از صائب تبریزی
  • تک بیت در سیاست موافقش دیدم از ملک الشعرای بهار

    • تعداد ابیات منتشر شده : 510165